بیناین:سازاین/اسم
پسوندهای اسم ساز از بن مضارع یک مصدر گذرا:
- ـاء: برای اشاره به مجموعه فاعل «فعل اسم‌ساز»؛ مثل:
- ـماء: برای اشاره به مجموعه مفعول «فعل اسم‌ساز»؛ مثل:
- اَرِجْماء:❖ ارج‌داده‌شو؛
- نیازْماء:❖ نیازشو؛
- وَقِعِدْماء:❖ واقع‌شده؛
- وَقِعْماء:❖ واقع‌شو؛
- وَقِعِنْماء:❖ واقع‌آینده (خواهد شد)؛
- ـاف: آنچه برای دریافتن نتیجه «فعل اسم‌ساز» داده بشود؛ مثل:
- ـوف: آنچه از «فعل اسم‌ساز» نتیجه بشود؛ مثل:
- ـدا: مثل: عَلَنْدا ([؟] دارای اعلان‌گر)
- ـاک: مثل: نَشِراک ([؟] پست؛ فرسته)
- ـات: آنچه با مفعول شدن، نتیجه «فعل اسم‌ساز» را بدهد؛ مثل:
- ـمات: آنچه با فاعل شدن، نتیجه «فعل اسم‌ساز» را بدهد؛ مثل:
- ـت: مثل: اَرِزَت ([؟] میزان ارزش‌دهندگی)
- ـمت: مثل: آرُمِمَت ([؟] میزان آرام‌شدگی)
- ـگی: مثل: بُلَنِگی ([؟] خصلت بالابرندگی)
- ـیه: مثل: رُوشَنِمیه ([؟] حالت روشن‌شوی)
- ـاور: مثل: آسیباوَر ([؟] آسیب‌آور)
- ـار: مثل: بینار ([؟] عمل دیده‌شدن)
- ـی: مثل: غِیْری ([؟] پدیده تغییردهی)
- ـال: مثل: رایانال ([؟] رایانه؛ کامپیوتر)
- ـلان: مثل: فامْلان ([؟] تصدانه)
- ـمان: مثل: جَمِعْمان ([؟] جمع‌آی‌کن (اجتماع))
- ـاو: پدیده‌ای که از مبدا مفعول شدن «فعل اسم‌ساز» ایجاد بشود؛ مثل:
- ـماو: پدیده‌ای که از هدف مفعول شدن «فعل اسم‌ساز» ایجاد بشود؛ مثل:
- ـان: چیزی که سبب حالت مفعول «فعل اسم‌ساز» بشود؛ مثل:
- ـمان: چیزی که سبب حالت فاعل «فعل اسم‌ساز» بشود؛ مثل:
- ـوله: برای ایجاد "اسم جزء منتج به فرآیند" به‌کار می‌رود. مثل:
- ـموله: برای ایجاد "اسم جزء منتج از فرآیند" به‌کار می‌رود. مثل:
- دَسْتْمولِه:❖ هر جزء یک دسته‌بندی (دسته)؛
- ـانوم: مفهومی که مانند فاعل «فعل اسم‌ساز» بر مفعول باشد؛ مثل:
- جَمِعانُوم:❖ مجموعه‌ساز (مجموعه)؛
- ـمانوم: مفهومی که مانند حالت مفعول «فعل اسم‌ساز» باشد؛ مثل:
- جَمِعْمانُوم:❖ مجموعه‌شده (مجموعه)؛
- ـامه: شیءای که مانند فاعل «فعل اسم‌ساز» بر مفعول باشد؛ مثل:
- ـمامه: شیءای که مانند حالت مفعول «فعل اسم‌ساز» باشد؛ مثل:
- جَمِعْمامِه:❖ جمع‌شده (دسته)؛
- ـائه:
- ـمائه:
- ـِکس: برای ساختن اسم شیءای که شبیه حالت چیزی را بوجود می‌آورد:
- ـابت: برای ساخت اسم شیءای که عمل فاعل را ماندگار می‌کند:
- ـاوی: برای ساختن اسم شیءای که حالت فاعل در فعلی را برمی‌انگیزد:
- ـامل: عامل کنندگی چیزی:
- ـیو: مواد خام عمل:
- ـمیو: نتیجه یا میوه داده‌شده عمل:
- ـاژ: برای نامیدن هر انجام‌دهی یک عمل:
- ـماژ: برای نامیدن هر مفعول‌شوی یک عمل: