عرفاء:مصدر/عملی/ناصریح/کنایی/کنادین/علنئا/آمویائی/عملائی/اشکنین
ظاهر
«مصدر آمویْمائی عَمَلائی اِشْکُنین» یک نوع مصدر عملی است که با افزودن وَنْدامو «اشـ» به بن مضارع یک «مصدر کُنادین عَلَنِئا» ساخته میشود. در تعریف مصدر جدید، فاعل در نقش «فاعل» مصدری که مفعولش «فاعل عامل [※ فراثاء:فاعل عامل] » مصدر مجهول «مصدرساز» است، میباشد؛ مثلا، برای «اِشْوَجِهْتَن ([؟] مورد متوجهشدن قرار دادن)»:
- مثال. دیروز حین نَوَرْدَن ([؟] مورد طیشدن قرار دادن) کوه، دهنه غار پَنِهِمْئا ([؟] پنهان) هی ([؟] حرف نکره مفرد و جمع) را اِشْوَجِهْتَنْد (؟ مورد متوجهشدن قرار دادند).ترجمه: دیروز حین کوهنوردی متوجه دهنه یک غار پنهان شدند.
مفعول (دهنه غار پنهان هی)، در نقش «فاعل عامل» مصدر «وَجِهِشْتَن ([؟] مورد توجه قرار داده شدن)»، حالت مجهول «وَجِهْتَن ([؟] مورد توجه قرار دادن)» است:
- مثال. نِگَرِش ([؟] روند/حالت نگاهکردن) اَش ([؟] آن/آنرا) وَجِهِشْت (؟ مورد توجه قرار داده شد).ترجمه: به حالت نگاهاش توجه شد.
- مثال. در نِگَرِش ([؟] روند/حالت نگاهکردن) اَش ([؟] آن/آنرا) چیزی پَنِهِمْئا ([؟] پنهان) ئِسْت ([؟] بود (فعل ربط)) که نَتَوانْدَم ([؟] مورد توانایییافتن قرار ندادم) آسانِه ([؟] بهشکل آسان) نَوَجِهَم (؟ مورد توجه قرار ندهم) اَش ([؟] آن/آنرا).ترجمه: در نگاهش چیزی پنهان بود که نمیتوانستم بهسادگی به آن توجه نکنیم.
دقت. از این نوع مصدر زمانی استفاده میشود که بخواهیم نشان دهیم عمل بدون قصد قبلی یا بهطور ناخواسته انجام شده.